ziek van het werk

Ziek van het werk: mobbing is niet een individueel probleem, niet het probleem van één organisatie, maar een maatschappelijk probleem.

Ik zie het elke dag om me heen, volwassen mannen en vrouwen die in organisaties werken waarin ongewenste omgangsvormen en mobbing bijna structureel voorkomen.

Ook al zijn ze niet direct zelf doelwit van mobbing, er is een cultuur waarin elkaar vliegen afvangen , met je ellebogen werken, je eigenbelang boven het organisatiebelang stellen, beloond worden.

Ze komen volkomen gefrustreerd en opgefokt thuis. Elke dag weer.

En ik zie welke gevolgen het heeft voor hun relaties met hun partners en kinderen. Veel mensen drinken veel meer dan hun lief is om hun onmacht en boosheid te ventileren.

Vaak hebben ze er helemaal geen woorden voor, behalve steeds weer klagen over die rotbaan en die rotcollega’s. Elke dag weer. En omdat ze hier al zo lang werken en de arbeidscultuur niet van de ene op de andere dag deze vormen heeft aangenomen, denken de meeste mensen “dat het nu eenmaal zo gaat op het werk”.

Ze wijten het zichzelf dat ze hier zo’n last van hebben. Ze wijten het zichzelf dat ze geen instrumenten hebben om hier anders mee om te gaan. Ik zie hoe partners en kinderen eronder lijden.

Kinderen moeten hun mond houden als Papa thuis komt, Papa is vaak kortaf, heeft geen interesse meer voor wat erin de kinderen omgaat, vaak ook zie ik dat ze hun vrouw bijna net zo gaan behandelen als ze zelf behandeld worden. Die mannen zijn zo aan het overleven dat er voor zachtheid, gezelligheid, een goed gesprek geen ruimte meer is.

Je ziet dat ze eigenlijk de hele tijd met hun gedachten elders zijn: nadenken hoe ze de terreur vandaag het hoofd hebben geboden en hoe ze dat morgen weer zullen moeten doen.

Bij vrouwen die in dit soort organisaties werken, zie ik dat ze op het werk en thuis maar blijven rennen en s’avonds volkomen uitgeteld het bed instappen. Rennen, rennen , rennen. Om de eindjes aan elkaar te knopen. Om maar niet te hoeven voelen.

Ik heb al veel relaties gezien die hier aan kapot dreigen te gaan, jonge mensen met hele kleine kinderen, oudere mensen die hoopten op een gezegende oude dag samen.
Ik zie ook dat voor veel van deze mensen een pas op de plaats bijna niet mogelijk is. Ze lijken compleet gevangen te zitten in werken in een rotcultuur om hun huishouden draaiende te houden, het plannen van vakanties en aankopen. Tot ze ziek worden. Vaak erg ziek worden.

Het gaat niet om individuele gevallen. De cijfers over het aantal mensen die arbeidsongeschikt worden als gevolg van de stress op het werk liegen er niet om. Het kost ons allemaal.
Het gaat jaarlijks om zo’n 6 á 9 miljard euro. Elk jaar weer.

En toch ervaren mensen die dit overkomt dit als een individueel probleem.

Hulpverleners en uitkerende instanties behandelen arbeidsongeschiktheid als gevolg van stress op het werk als een individueel probleem.

Politici behandelen arbeidsongeschiktheid als gevolg van stress op het werk –door collega’s en managers- als een individueel probleem.

Stress op het werk als gevolg van agressie van anderen (burgers, klanten) daarvoor is gelukkig al wel maatschappelijke aandacht.

Maar ziek door het werk als gevolg van de arbeidscultuur beschouwen we in Nederland nog als een individueel probleem. Ook de gevolgen hiervan worden op het individu afgewenteld. Met de transformatie van WAO naar WIA draagt iedereen die ziek is geworden van het werk de individuele verantwoordelijkheid om hiervoor psychisch en financieel een antwoord te vinden (Kapma, 2007).